#ReflektorOPZZ: prześwietlamy programy komitetów wyborczych
11 października 2023 wróć do listy aktualności »#ReflektorOPZZ: pełna analiza programów komitetów wyborczych TUTAJ
Podobnie, jak w poprzednich edycjach Reflektora OPZZ realizację badania rozpoczęto od wysyłki kwestionariusza do komitetów wyborczych. Kwestionariusz zawierał 40 postulatów OPZZ zgrupowanych w 11 kategorii tematycznych. Niestety, mimo wielokrotnych prób kontaktu ze wszystkich komitetów wyborczych tylko Komitet Wyborczy Nowa Lewica nadesłała odpowiedzi na kwestionariusz. W związku z tym dla pozostałych komitetów wyborczych dokonano analizy opublikowanych przez nie programów wyborczych.
Oceniono zbieżność postulatów w każdej z 11 dziedzin w skali od -1 do + 1. Ocenę 1 otrzymywały komitety o wysokiej zgodności programowej. Ocenę 0 przyznawano w wypadku, gdy w programie danego komitetu nie ma postulatów zawartych w programie OPZZ, ale nie ma też postulatów zdecydowanie sprzecznych z programem OPZZ. Ocenę -1 przyznawano, gdy postulaty danego komitetu były radykalnie sprzeczne z programem OPZZ. Oceny +0.5, -0.5 otrzymywały komitety, których program jest częściowo zgodny/niezgodny z programem OPZZ. Ocena finalna stanowi sumę ocen w 11 kategoriach.
Ocena zgodności programowej ograniczona była do opublikowanych programów wyborczych komitetów. Oznacza to, że postulaty ogłaszane w innej formule nie zostały w niej uwzględnione. Z jednej strony może oznaczać to, że nie uwzględniono zgodnych z programem OPZZ postulatów ogłoszonych np. jedynie na konferencji prasowej. Z drugiej strony, niezgodne z programem OPZZ postulaty ogłoszone np. na konferencjach prasowych, a nie uwzględnione w programach wyborczych również zostały zignorowane.
#ReflektorOPZZ: wyniki
Po zsumowaniu wyników w każdej z 11 kategorii otrzymano następujące oceny zgodności programów komitetów wyborczych z programem OPZZ:
- KW Nowa Lewica 11/11
- KW Prawo i Sprawiedliwość 5/11
- KW Koalicja Obywatelska 3/11
- KW Bezpartyjni Samorządowcy 1/11
- KKW Trzecia Droga 0.5/11
- KW Konfederacja Wolność i Niepodległość -4.5/11
Najwyższą zgodność programową z Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych wykazuje zatem Nowa Lewica. Na drugim miejscu znajduje się Prawo i Sprawiedliwość, które straciło punkty w kategoriach związanych z rynkiem pracy, zdobyło je natomiast w innych kategoriach. Wyniki Koalicji Obywatelskiej, Bezpartyjnych Samorządowców oraz Trzeciej Drogi są zbliżone do zera ponieważ w większości dziedzin ich programy nie są ani zgodne, ani sprzeczne z programem OPZZ. Wysoki, negatywny wyniki Konfederacji wynika z fundamentalnej sprzeczności programu tego ugrupowania z programem OPZZ.
Najwyższa zbieżność programowa pomiędzy OPZZ a komitetami wyborczymi wystąpiła w dziedzinach:
- Edukacja - 4 z 6 komitetów otrzymały 1 punkt ze względu na poparcie wzrostu wynagrodzeń nauczycieli oraz zapowiedź podwyższenia prestiżu zawodu;
- Transport - 3 z 6 komitetów otrzymały 1 punkt ze względu na dostrzeżenie problemu wykluczenia komunikacyjnego oraz zapowiedź inwestycji w transport publiczny;
- Ochrona zdrowia - 3 z 6 komitetów otrzymały 1 punkt ze względu na zapowiedź wzrostu wynagrodzeń pracowników sektora, wzrostu nakładów na publiczną ochronę zdrowia oraz zapowiedź wyższej jakości świadczeń.
Najniższa zbieżność programowa wystąpiła w dziedzinach:
- Ubezpieczenia społeczne, renty i emerytury - 3 z 6 komitetów otrzymały oceny ujemne, przede wszystkim ze względu na poparcie (różnych form) dobrowolnego ZUS dla przedsiębiorców;
- System podatkowy - 3 z 6 komitetów otrzymały oceny ujemne ze względu na zapowiedź reform zmniejszających progresywność polskiego systemu podatkowego;
- Rola związków zawodowych oraz praca i zatrudnienia - 5 z 6 komitetów otrzymało ocenę 0, w wielu wypadkach komitety wyborcze nie posiadały postulatów w tym zakresie.
#ReflektorOPZZ: wnioski
Jedynie dla Nowej Lewicy program OPZZ na lata 2022-2207 stanowił istotny punkt odniesienia podczas prac nad własnym programem wyborczym. Pozostałe komitety zignorowały ten dokument w trakcie prac nad programem wyborczym.
Z wyjątkiem Nowej Lewicy, komitety wyborcze ignorują zagadnienie praw związków zawodowych, regulacji rynku pracy oraz poziomu wynagrodzeń i pozycji pracowników w przedsiębiorstwach prywatnych. Postulaty wyborcze z zakresu wynagrodzeń ograniczają się do pracowników sfery budżetowej. Relacje pomiędzy kapitałem, a światem pracy nie są postrzegane przez komitety wyborcze jako obszar zainteresowania państwa.
Programy wyborcze są w najwyższym stopniu zgodne z programem OPZZ w obszarach pobocznych względem rynku pracy (ochrona zdrowia, transport, edukacja), najmniej zaś zgodne w obszarach bezpośrednio związanych z rynkiem pracy (wynagrodzenia, związki zawodowe, praca i zatrudnienie). Sytuacja taka wydaje się być wysoce niepożądana.
W programach wyborczych silną pozycję mają postulaty obniżające progresywność polskiego systemu podatkowego, i osłabiające spójność systemu ubezpieczeń społecznych.
Z wyjątkiem Lewicy komitety wyborcze ignorują obszar polityki społecznej: redukcji nierówności ekonomicznych, ograniczania ubóstwa.
Komitety wyborcze w rosnącym stopniu dostrzegają znaczenie usług publicznych (edukacja, transport, zdrowie). W zakresie rynku pracy oraz opodatkowania wciąż jednak dominują poglądy neoliberalne.
Analizy na zlecenie OPZZ dokonali:
- Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ
- dr Marcin Wroński, adiunkt w Kolegium Gospodarki Światowej SGH
- dr Bartosz Rydliński, adiunkt na Wydziale Społeczno-Ekonomicznym UKSW
#ReflektorOPZZ: pełna analiza programów komitetów wyborczych TUTAJ
#ReflektorOPZZ jest projektem realizowanym we współpracy z Centrum im. Ignacego Daszyńskiego, wspieranym przez Fundację im. Friedricha Eberta.
