Likwidacja OFE odłożona w czasie

20 lipca 2020 wróć do listy aktualności »

Likwidacja Otwartych Funduszy Emerytalnych, wbrew pierwotnym planom rządu, nie nastąpi w 2020 r. Wynika to z Aktualizacji Programu Konwergencji, którą w 2020 r. przyjęła Rada Ministrów. W dokumencie poinformowano, że w prognozie dochodów sektora instytucji rządowych i samorządowych, z uwagi na przesunięcie w czasie reformy systemu emerytalnego polegającej na przekształceniu Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE) w Indywidualne Konta Emerytalne (IKE), nie zostały uwzględnione jednorazowe dochody z opłaty przekształceniowej. Nie wskazano nowego terminu likwidacji OFE.

Otwarte Fundusze Emerytalne zostały w Polsce ustanowione na mocy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. O ustanowienie w Polsce obowiązkowego filaru kapitałowego w postaci OFE silnie zabiegały międzynarodowe instytucje finansowe. Wprowadzając reformę eksponowano to, że w jej wyniku wzrosną świadczenia emerytalne i zagwarantują emerytury pod palmami. Prof. Leokadia Oręziak w publikacji pt. OFE Katastrofa prywatyzacji emerytur w Polsce zwróciła uwagę na to, że w rzeczywistości drugi filar prowadzi do poważnego przyrostu długu publicznego i nie jest w stanie zapewnić bezpiecznych emerytur. Jest rozwiązaniem krzywdzącym i niekorzystnym dla przyszłego emeryta ze względu na uzależnianie emerytury od ryzyka występującego na rynku finansowym oraz wysokie opłaty pobierane przez towarzystwa emerytalne. Wzrastający dług publiczny stanowił główną przesłankę do wprowadzenia przez rząd reformy polegającej na przekazaniu aktywów (w większości były to obligacje) z OFE do ZUS-u. W rezultacie tych zmian w 2014 r. nastąpiło przejęcie przez ZUS aktywów od OFE o wartości 153,2 mld zł, które następnie zostały przekazane na rzecz Skarbu Państwa w celu ich umorzenia. Wprowadzono również zasadę dobrowolności udziału w OFE. Był to początek końca Otwartych Funduszy Emerytalnych.

Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku z przeniesieniem środków z OFE na IKE w dniu 13 lutego 2020 r. Zakładano, że likwidacja OFE nastąpi w 2020 r. Ustawodawca umożliwił każdemu z ubezpieczonych podjęcie decyzji o przeznaczeniu środków zgromadzonych na rachunku w OFE. W myśl uchwalonej ustawy w terminie od dnia 1 czerwca 2020 r. do dnia 1 sierpnia 2020 r. członek OFE miał otrzymać możliwość złożenia w OFE, którego jest członkiem, deklaracji o przeniesieniu środków zgromadzonych na jego rachunku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, działającego w imieniu i na rzecz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Środki zgromadzone przez ubezpieczonego w OFE miały wówczas zostać zapisane na indywidualnym koncie prowadzonym w ZUS-ie. Uchwalona ustawa przewidywała, że jeżeli w terminie od dnia 1 czerwca 2020 r. do dnia 1 sierpnia 2020 r. członek OFE nie złoży deklaracji o przeniesieniu środków zgromadzonych na jego rachunku do ZUS-u, to w dniu 27 listopada 2020 r. nastąpi przeniesienie środków z OFE do IKE. 18 lutego 2020 r. ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. 13 marca 2020 r. Senat wydał stanowisko, w którym wnosi o odrzucenie ustawy. Prace nad ustawą jeszcze się nie zakończyły i jej przepisy nie obowiązują. Nie jest znany planowany termin likwidacji OFE.

Gdy członkowie OFE dostaną możliwość podjęcia decyzji o przeznaczeniu środków zgromadzonych na rachunku w OFE, decydując o losach środków należy mieć na uwadze następujące kwestie:

• Środki przenoszone z OFE na IKE zostaną obciążone tzw. „opłatą przekształceniową”, czyli zryczałtowaną opłatą w wysokości 15% wartości środków na rachunku OFE. Przy złożeniu deklaracji o przeniesieniu środków do ZUS-u nie będzie pobierana „opłata przekształceniowa”, natomiast przyszłe wypłaty emerytur będą opodatkowane podatkiem dochodowym (PIT).
• Środki pochodzące z OFE i przekazane na IKE nie będą mogły zostać wypłacone przed osiągnięciem przez ubezpieczonego wieku emerytalnego (natomiast będą mogły być w tym czasie dziedziczone w razie śmierci ubezpieczonego).
• Jeśli ktoś wybierze transfer środków z OFE na konto w ZUS-ie, to środki te będą w każdym roku waloryzowane. Wskaźnik waloryzacji nie może być ujemny. Natomiast skutki zarządzania środkami przekazanymi do IKE są nieprzewidywalne.

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych stoi na stanowisku, że publiczny system emerytalny, oparty na zasadzie solidarności społecznej, jest najbardziej sprawiedliwym, transparentnym i najmniej kosztownym sposobem zabezpieczenia środków do życia po zakończeniu aktywności zawodowej. Należy pamiętać, że wypłacalność świadczeń z ubezpieczeń społecznych gwarantowana jest przez państwo, publiczny system emerytalny jest zatem systemem najbardziej bezpiecznym i wiarygodnym.

aktualizacja (RP)