6 października w I Oddziale ZUS w Warszawie odbyło się I Forum
Współpracy organizowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Przedmiotem obrad był outsourcing pracowniczy.
Rozpoczynając
posiedzenie Prezes ZUS prof. Gertruda Uścińska wyjaśniła, że ta
inicjatywa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ma rozwiązywać najbardziej
drażliwe problemy pracodawców, przedsiębiorców oraz pracowników - osób
ubezpieczonych.
Polskie prawo pracy nie zna pojęcia
outsourcingu pracowniczego, tymczasem w praktyce jest on powszechnie
stosowany poprzez wykorzystanie art.23(1) Kodeksu Pracy. Przed kilku
laty podmioty z Grupy Spółek, posiadające w większości status agencji
zatrudnienia, oferowały przedsiębiorcom współpracę, przedmiotem której
była usługa przejęcia pracowników w formie tzw. outsourcingu
pracowniczego.
Zachętą do skorzystania z oferty była „ulga" w
świadczeniach publicznoprawnych (z tytułu składek na ubezpieczenia
społeczne i podatków należnych budżetowi państwa). Przedsiębiorcy,
którzy skorzystali z oferty, po zawarciu – odwołujących się do art. 231
Kodeksu pracy – umów cywilnoprawnych z jednym z podmiotów z Grupy
Spółek, wyrejestrowali pracowników z ubezpieczeń społecznych. Z kolei
podmioty z Grupy Spółek rejestrowały tych pracowników w ZUS i początkowo
odprowadzały należne składki na ubezpieczenia społeczne i należności
podatkowe, po czym zaprzestały regulowania zobowiązań publicznoprawnych.
W wyniku tych procederów ponad 15,3 tys. pracowników
firm z 317 firm z całej Polski nie miało odprowadzanych składek
ubezpieczeniowych. Powód? Ich pracodawcy postanowili przekazać etaty do
firm outsourcingowych. I padli ofiarą oszustwa. Na kontach pracowniczych
w ZUS brakuje ponad 66 mln zł. Ponad 300 pracodawców z całego kraju
uwierzyło firmom skupionym w tzw. Grupie Spółek, że mogą zaoszczędzić na
ZUS i podatkach. Dziś sami mają problem, bo zamiast oszczędności mają
zaległości liczone w milionach złotych. A spółki, które miały zapewnić
outsourcing, już ogłosiły upadłość lub wyprowadziły się z kraju.
Podczas Forum uczestnicy starali się odpowiedzieć na trzy pytania: Jak
powinny wyglądać regulacje prawne w zakresie nadzoru nad prawidłowością
zawierania umów między kontrahentami, biorąc pod uwagę zasadę
kształtowania umów?, Jakie ograny i w jakim zakresie powinny być
zaangażowane w nadzór nad prawidłowością świadczenia pracy, w przypadku
przejęcia pracowników przez inny podmiot gospodarczy?, Jak zabezpieczyć
interesy stron stosunku pracy w przypadku outsourcingu pracowniczego?
W I Forum udział wziął przedstawiciel OPZZ Bogdan Grzybowski.
Odpowiadając na zadane pytania podkreślił, że outsourcing to nic innego
jak wykorzystywanie zasobów zewnętrznych, czyli zlecanie
wyspecjalizowanym podmiotom zewnętrznym procesów niezbędnych do
funkcjonowania firmy. W wolnym tłumaczeniu chodzi o to, by pracownika
etatowego, który jest za drogi dla pracodawcy, zastąpić tańszą siłą
roboczą z firmy zewnętrznej. Pracownik zewnętrzny jest tani bo przede
wszystkim pracuje na śmieciowej umowie zleceniu i pozbawiony jest całego
szeregu świadczeń socjalnych.
Ponieważ Polskie prawo pracy nie
zna pojęcia outsourcingu pracowniczego, zdaniem przedstawiciela OPZZ
należałoby prawnie wyeliminować przejmowanie całych załóg na podstawie
art.23(1). Zawierane umowy pomiędzy zakładami pracy a firmami
outsourcingowymi miały na celu oszustwa pracownicze. Biorąc pod uwagę
fakt, że Kodeks cywilny stanowi, że nieważne jest oświadczenie woli
złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru, należałoby prawnie
zakazać tego typu praktyk.
W omawianym przypadku trzeba było
3,5 roku aby ZUS zareagował na ten proceder i zaczął sprawdzać, co to za
firmy oferują przedsiębiorcom usługi outsourcingu pracowniczego i jacy
przedsiębiorcy z tego korzystają, dlatego przedstawiciel OPZZ
zaproponował, aby a trybie pilnym wprowadzono zmiany do rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie określenia wzorów
zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych przez dodanie nowego kodu
określającego przyczyny wyrejestrowania ubezpieczonego oraz zmianę
dokumentów zgłoszeniowych płatnika składek pozwalającą na oznaczenie
płatnika świadczącego usługi agencji zatrudnienia – co pozwoliłoby
ZUS-owi na szybką reakcję w przypadku gdyby nie wpływały składki od
przejętych pracowników.
W marginalnych przypadkach outsourcing
pracowniczy jest przydatnym instrumentem. Mając to na uwadze
przedstawiciel OPZZ zaproponował, aby w ustawie o promocji zatrudnienia
wprowadzić jako jeden z warunków uzyskanie przez przedsiębiorcę statusu
agencji zatrudnienia oraz zabezpieczenie finansowe, które można byłoby
niezwłocznie uruchomić, w przypadku udokumentowanego roszczenia
ubezpieczonych z tytułu nieodprowadzenia składek.
Forum
Współpracy ma odbywać się co kwartał. Podczas drugiego spotkania
omawiane będą regulacje dotyczące pracowników delegowanych - zapowiada
ZUS.
źródło: OPZZ
aktualizacja (RP)