Posiedzenie Komisji Programowej OPZZ

1 lutego w centrali OPZZ odbyło się posiedzenie Komisji Programowej OPZZ. Podczas kilkugodzinnej narady omówiono kluczowe punkty programu Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych na lata 2018-2022. Na początek nakreślono wyniki dotychczasowych prac nad programem i wskazał na sukcesy centrali z ostatnich miesięcy. W dalszej części posiedzenia dyskutowano nad kluczowymi postulatami OPZZ, które będą realizowane przez centralę przez najbliższe 4 lata.

Uczestnicy spotkania zgodzili się, że w programie powinien pojawić się postulat, aby wszystkie staże i praktyki były płatne. Niektórzy dyskutanci sugerowali, aby uszczegółowić ten punkt, postulując, aby pracodawcy musieli płacić co najmniej płacę minimalną za staże i praktyki.

Zaproponowano też, aby w programie położyć nacisk na objęcie wszystkich form zatrudnienia minimalną stawką godzinową. Wskazano przedstawioną ustawę ministerstwa rolnictwa odnośnie pracy sezonowej, która nie ma być objęta minimalną stawką. Wątpliwość wzbudziła kwestia, na ile przepisy o minimalnej stawce mogą być stosowane do części prac sezonowych.

Ożywioną dyskusję wywołała kwestia handlu w niedzielę. Część panelistów twierdziło, że OPZZ powinien skupiać się głównie na prawnym zagwarantowaniu przynajmniej dwóch niedziel w miesiącu każdemu pracownikowi. Inni podkreślali, że kluczowy powinien być postulat 2,5 razy wyższych stawek za pracę w niedzielę.

Zgłoszona została propozycja, aby w programie mocno wyeksponować kwestię rozpowszechnienia branżowych układów zbiorowych. Zdaniem jednego z uczestników dyskusji można to zrobić albo poprzez ulgi dla pracodawców zawierających takie układy, albo poprzez możliwość wpisania w układy zbiorowe rozwiązań gorszych od tych, które są w kodeksie pracy. Wszyscy zebrani zgodzili się, że znacznie lepsze jest to pierwsze rozwiązanie.

Podczas spotkania zwrócono uwagę na kwestie związane z rozwojem cyfryzacji - zdaniem uczestników cyfryzacja gospodarki powinna służyć pracownikom.

Zebrani dyskutowali odnośnie podejścia centrali do programu Rodzina 500+. Większość wypowiadających się zgodziła się, że program jest niesprawiedliwy i być może warto byłoby odejść od kryterium dochodowego, obejmując świadczeniem wszystkie dzieci. Wskazano też, że najwyższy czas skupić się też na innych instrumentach polityki rodzinnej, w tym na opiece instytucjonalnej.

Wszyscy dyskutanci zgodzili się, że w programie powinien znaleźć się postulat skrócenia tygodniowego czasu pracy, przy czym 30 godzin uznali za zbyt krótki czas pracy. Dlatego ustalono, że docelowo pracownicy powinni pracować 35 godzin tygodniowo.

Wszyscy dyskutanci zgodzili się z postulatem zwiększenia progresji podatkowej. Jeden z panelistów wyraził wątpliwość wobec postulatu wprowadzenia górnej stawki podatku PIT na poziomie 50%. Jego zdaniem górna stawka powinna być nieco niższa i wynosić 42%. Inni dyskutanci skłaniali się ku dopuszczeniu wyższej stawki.

Jeden z uczestników dyskusji podkreślił, że warto do programu wpisać postulat zniesienia opodatkowania rent i emerytur, jednak ta kwestia wzbudziła kontrowersje. Część osób wysunęło argument, że podatki są dorzucaniem się do dobra wspólnego i wszyscy powinni je płacić. Pojawił się też postulat podniesienia kwoty wolnej od podatku, z której skorzystałaby znaczna część emerytów i rencistów. Przedyskutowano też postulat, że być może kwota wolna powinna pozostać degresywna, aby osoby o wysokich dochodach miały mniejszą kwotę wolną od podatku niż osoby o niskich dochodach. To rozwiązanie podzieliło dyskutantów - część uznała je za nadmierne komplikowanie systemu podatkowego.

Zaproponowano, aby wypracować konkretne rozwiązania odnośnie zmian w systemie emerytalnym, podejścia do OFE i nowych prywatnych filarów. Zdaniem wielu dyskutantów centrala powinna postulować powrót do systemu opartego w pełni na solidarności pokoleń. Wykreślono z programu wsparcie dla prywatnych filarów systemu emerytalnego, choć niektórzy paneliści przychylnie ocenili pracownicze programy kapitałowe.

Przypomniano też postulat podniesienia Zakładowego Funduszu Świadczeń Społecznych, który od wielu miesięcy formułuje centrala.

Uczestnicy spotkania zgodzili się, że należy podnieść grzywny i mandaty za łamanie praw pracowniczych i że wysokość kar powinna być zależna od wielkości przedsiębiorstwa. Pojawił się postulat zwiększenia kar odnośnie mobbingu i dyskryminacji - obecnie pracodawcy są zazwyczaj bezkarni w sprawach o mobbing i nie tylko powinny wzrosnąć kary za tę formę łamania prawa, ale też PIP powinna mieć większe możliwości interweniowania. Zgłoszono również postulat przywrócenia wydziałów pracy w sądach rejonowych.

Zgłoszono wniosek, aby zwiększenie wydatków na służbę zdrowia znalazło się wśród najważniejszych postulatów programowych centrali. Zasugerowano, aby wpisać do programu co najmniej 7% PKB jako limit wydatków.

W debacie pojawiło się też kilka kwestii związanych z funkcjonowaniem związków zawodowych. Zaproponowano, aby związek zawodowy mógł mieć przydzielony w firmie etat, gdy należy do niego nie 150, a minimum 100 osób. W dyskusji pojawiła się jednak wątpliwość, że taka zmiana mogłaby przyczynić się do większego rozdrobnienia organizacji związkowych. Pojawił się postulat, aby związki zostały uznane za organizacje pożytku publicznego, na które obywatele mogliby odprowadzać 1% podatku. Jeden z uczestników spotkania podkreślił, że na wielu obszarach związki zawodowe są dyskryminowane względem organizacji pozarządowych. Z drugiej strony zauważono, że zrównanie organizacji związkowych i organizacji pozarządowych mogłoby doprowadzić do wprowadzenia kolejnych organizacji do Rady Dialogu Społecznego.

Innym ważnym wątkiem była kwestia partycypacji pracowniczej. Członkowie zespołu zgodzili się, że warto rozszerzyć partycypację na większą liczbę firm niż dotychczas. Obecnie partycypacja strony pracowniczej w radach nadzorczych firm dotyczy bardzo niewielu przedsiębiorstw. Zdaniem uczestników debaty warto pomyśleć nad zróżnicowaniem form partycypacji pracowniczej i objęciem nimi możliwie dużej liczby przedsiębiorstw.

Różnica zdań pojawił się przy podejściu do specjalnych stref ekonomicznych. Niektórzy paneliści wypowiadali się o nich przychylnie, wskazując na ich pozytywny wpływ na gospodarkę. Inni podkreślali, że strefy dotyczyć tych firm, które przestrzegają praw pracowniczych i obowiązują w nich układy zbiorowe. Część osób skrytykowała istnienie stref, argumentując, że opierają się one na zwolnieniach dla przedsiębiorców. Ich zdaniem powinny być zlikwidowane, podobnie jak i inne ulgi i zwolnienia dla pracodawców. Większość uczestników zgodziła się z opinią, że ulgi powinny dotyczyć firm, które spełniają określone kryteria związane z przestrzeganiem praw pracowniczych.

Różnice zdań pojawiły się odnośnie podejścia do kwestii praw reprodukcyjnych i praw LGBT. Część dyskutantów wskazywała, że prawa kobiet i LGBT to ważne kwestie, które powinny być eksponowane w programie postępowych związków zawodowych i które są też wpisane w program EKZZ i MKZZ. Inni twierdzili, że sprawy światopoglądowe, w tym legalizacja związków par jednopłciowych, nie powinny być eksponowane w programie OPZZ.

Wszyscy dyskutanci zgodzili się, że przed kongresem potrzeba będzie jeszcze kilku spotkań, aby dookreślić sporne kwestie.

Biuro Prasowe OPZZ

aktualizacja (RP)