Rada OPZZ o palących problemach

23 września 2021 wróć do listy aktualności »

Zebrani uczcili minutą ciszy pamięć Alfreda Miodowicza, pierwszego przewodniczącego OPZZ. Alfred Miodowicz zmarł 17 września br. w wieku 92 lat.

Biuro Prasowe OPZZ

Rada zajęła się oceną współpracy z Państwową Inspekcją Pracy, projektem budżetu państwa na przyszły rok i raportem na temat podatków w Polsce. Rada przyjęła stanowisko w sprawie sytuacji w Kopalni Węgla Brunatnego w Turowie (Stanowisko Rady OPZZ w sprawie Turowa). To było pierwsze, po kilkunastu miesiącach, spotkanie w warszawskiej siedzibie konfederacji. W związku z obostrzeniami epidemicznymi ostatnie zebrania realizowano w formie telekonferencji.

Współpraca z Państwową Inspekcją Pracy 

Rada zapoznała się ze sprawozdaniem z działalności PIP za rok 2020. Temat referował wiceprzewodniczący OPZZ Sebastian Koćwin. W swoim wystąpieniu m.in. stwierdził: - PIP to nasz naturalny sojusznik, o którego wzmocnienie staramy się praktycznie cały czas.

Ten postulat znajduje się w Programie OPZZ na lata 2018-2022. OPZZ podkreśla jednak, że planowany w projekcie budżetu państwa na rok 2022 wzrost nakładów o 11,5 proc. jest niewystarczający i nie wyczerpuje potrzeb związanych z realizacją ustawowych zadań Inspekcji.

Wiceprzewodniczący Koćwin przypomniał też, że organizacje zrzeszone w strukturach OPZZ, czy na poziomie wojewódzkim, czy branżowym, często współpracują z PIP i ta współpraca jest oceniania jako partnerska. OPZZ pozytywnie ocenia także działalność szkoleniowo-prewencyjną Inspekcji. Pojawiają się jednak sygnały o niewystarczającej współpracy Inspekcji ze społecznymi inspektorami pracy i z zakładowymi organizacjami związkowymi. Wskazuje się również na przewlekłość postępowań, odmowy przyjmowania dodatkowych uwag i skarg w trakcie kontroli, odmowy wglądu do wniosków pokontrolnych, brak możliwości udziału w tworzeniu podsumowania kontroli.

- Oceniając działalność Inspekcji, nie możemy nie brać pod uwagę niedoborów kadrowych, niskiego poziomu wynagrodzeń i zdajemy sobie sprawę, że w tej sytuacji kolejne rekrutacje nie przynoszą spodziewanych efektów – dodał Sebastian Koćwin.

Informacje o działalności PIP uzupełnili jej przedstawiciele z Główną Inspektor Pracy – Katarzyną Łażewską-Hrycko na czele.

Po dyskusji Rada przyjęła stanowisko w sprawie oceny Sprawozdania z działalności PIP w 2020 r. oraz współdziałania organizacji związkowych zrzeszonych w OPZZ z Inspekcją w obszarze ochrony pracy (STANOWISKO RADY OPZZ w sprawie PIP).

Sprawiedliwe podatki w Polsce

To tytuł raportu przygotowanego dla OPZZ przez prof. Leona Podkaminera z Wiedeńskiego Instytutu Międzynarodowych Porównań Gospodarczych we współpracy z Fundacją Friedricha Eberta (Sprawiedliwe podatki). Wiceprzewodniczący Piotr Ostrowski we wprowadzeniu do tej części posiedzenia Rady, przedstawił osiągnięcia naukowe profesora – byłego doradcy ekonomicznego OPZZ.

Profesor omówił główne tezy raportu. Polski system podatkowy od­biega znacząco od systemów, jakie ukształtowały się w Europie Zachodniej. Stopień fiskalizmu systemu polskiego jest dużo niższy niż gdzie indziej. Osobliwością polskiego systemu jest nierówne traktowanie podatkowe dochodów z pracy świadczonej na podstawie umów o pracę i umów cywil­noprawnych, a wysokie dochody osób prowadzących działalność gospodarczą są opodatkowywane preferencyjnie. Autor raportu proponuje szereg zmian w systemie podatkowym. Mają one przybliżyć system krajowy do standardów europejskich i uczynić go bardziej sprawiedliwym.

Projekt budżetu państwa na rok 2022

Wiceprzewodniczący Piotr Ostrowski omówił stanowisko Centrali w wprawie rządowego projektu budżetu państwa na przyszły rok. Szczegółowa opinia (Opinia OPZZ na temat projekt budżetu na rok 2022) została przekazana Ministrowi Finansów. Ostrowski podkreślił, że OPZZ już w czerwcu br. wskazywało, że rządowe prognozy są zaniżone szczególnie w zakresie wzrostu gospodarczego i inflacji. W trakcie prac nad projektem rząd zdecydował się zmienić te prognozy, ale w dalszym ciągu budzą one nasze wątpliwości. Ponadto OPZZ uważa, że przeprowadzona diagnoza sytuacji na rynku pracy jest niedostateczna i nie oddaje w pełni rzeczywistej sytuacji. Projekt nie zawiera m.in. informacji o procesach migracyjnych, prognoz dotyczących tych procesów oraz rekomendacji działań w tym zakresie.

Inflacja rośnie

Największym zagrożeniem jest inflacja. W ocenie OPZZ jej planowany poziom (3,3 proc.) powinien zostać skorygowany w górę. Już dziś inflacja jest na poziomie ponad 5 proc. Wątpliwości budzi także prognozowana dynamiki spożycia prywatnego oraz inwestycji. Wydatki budżetu państwa nominalnie wzrastają, ale spada - o 0,7 proc. ich udział w PKB.

- W projekcie nie uwzględnia się wpływów do Krajowego Planu Odbudowy. Czyżby rząd nie zabiegał o te środki? – pytał przewodniczący Radzikowski.

Wynagrodzenia nie rosną

Zakładając, że przyszły rok będzie czasem odbicia gospodarczego i powrotu na ścieżkę wysokiej koniunktury, to powinno się to przełożyć na wzrost płac. - Niestety tak nie jest – powiedział wiceprzewodniczący OPZZ.

W opinii Konfederacji, aby wykorzystać potencjał wzrostu gospodarczego konieczne jest wycofanie się rządu z działań blokujących szybszy wzrost wynagrodzeń, szczególnie w sferze finansów publicznych. OPZZ uważa, że decyzja o zwiększeniu funduszu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej o 4,4 proc. jest krokiem we właściwym kierunku, ale niewystarczającym. Nasze oczekiwania sformułowaliśmy na poziomie co najmniej 12 proc. Proponowane przez rząd zwiększenie funduszu wynagrodzeń, nagród i premii bez zwiększenia kwot bazowych skutkować będzie uznaniowością, co z punktu widzenia OPZZ jest nie do przyjęcia.

Konieczne są podwyżki dla budżetówki

Jak stwierdził przewodniczący Radzikowski, OPZZ oczekuje zatem, że Rada Ministrów zmieni swoją decyzję w tej sprawie. Jest to możliwe w sytuacji, gdy w budżecie państwa w br. odnotowano nadwyżkę (35 mld zł). Premier i Prezydent też dostrzegli zbyt niskie wynagrodzenia i przyznali kilkudziesięcioprocentowe podwyżki wynagrodzeń osobom sprawującym wyższe funkcje publiczne.

Wiceprzewodniczący Sebastian Koćwin przypomniał, że OPZZ postuluje m.in. zwiększenie funduszu wynagrodzeń ZUS i KRUS jeszcze w tym roku, by pokryć inflację, oraz jego zwiększenie w 2022 r. o co najmniej 12 proc. Na pracowników ZUS wciąż nakłada się nowe obowiązki – ostatnio pojawił się pomysł powierzenia ZUS obsługi programu Rodzina 500+. Tymczasem poziom finansowania Programu nie uwzględnia planowanych zmian, skutkujących koniecznością zwolnienia z pracy osób dotychczas realizujących to zadanie w gminach. Przypomnijmy: na koniec 2019 r. za obsługę Programu Rodzina 500+ odpowiadało ok. 12 tys. pracowników.

OPZZ dostrzega i pozytywnie ocenia wzrost wydatków budżetowych w części zdrowia. Oczekujemy jednak, że przełoży się to na wzrost wynagrodzeń wszystkich pracowników ochrony zdrowia, poprawę dostępności i jakości świadczeń. Warto rozważyć wzmocnienie finansowe Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

W zakresie zmian podatkowych niezbędny jest nie tylko wzrost wynagrodzeń, w szczególności najniższych, ale także zmniejszenie opodatkowania pracy pracowników.

Kwota bazowa dla nauczycieli w roku 2022 została utrzymana na poziomie roku 2020

Jest to więc drugi rok jej zamrożenia. 2-procentowy wzrost subwencji oświatowej nie daje przestrzeni do podwyżek wynagrodzenia nauczycieli i pracowników oświaty. Dodatkowo w ramach ustawy okołobudżetowej przewiduje się oszczędności (łącznie w wysokości 291 mln zł) z tytułu: doskonalenia zawodowego, nagród dla nauczycieli, wspierania doradztwa metodycznego oraz zaniżenia odpisu na fundusz socjalny nauczycieli. OPZZ nie akceptuje propozycji takiego rozwiązania, ponieważ to nie dodatkowe środki, lecz oszczędności kosztem nauczycieli.

Zdaniem Grzegorza Gruchlika, członka Rady OPZZ, wiceprezesa Związku Nauczycielstwa Polskiego, najnowsze propozycje podwyżek dla nauczycieli przedstawione przez ministra Przemysława Czarnka są nie do przyjęcia przez związek.

Inspekcja pracy

W ocenie OPZZ wydatki przeznaczone na działalność Państwowej Inspekcji Pracy wymagają zwiększenia. Planowany wzrost o 11,5 proc. nie wyczerpuje potrzeb zawiązanych z realizacją ustawowych zadań inspekcji.

Minimalne wynagrodzenie za prace – minimalny wzrost

Uwzględniając prognozowane wskaźniki makroekonomiczne, OPZZ negatywnie ocenia decyzję Rady Ministrów dotyczącą minimalnego wynagrodzenia za pracę w przyszłym roku. 3010 zł brutto w praktyce oznacza jej wzrost tylko o 6 zł ponad ustawowe minimum.

- Przypomnę, że OPZZ postulowało 3100 zł – podkreślił przewodniczący Radzikowski.

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, Fundusz Pracy

OPZZ negatywnie ocenia zaplanowane oszczędności w wydatkach budżetu państwa z tytułu zamrożenia wysokości odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Planuje się, że bazą wzrostu będzie wynagrodzenie z 2019 r. OPZZ oczekuje pełnego odmrożenia odpisu. Bazą powinno być wynagrodzenie z roku 2021. OPZZ zwraca uwagę, że zmniejszenie odpisu na Fundusz Pracy do 1 proc. znacznie ograniczy jego ustawowe funkcje. Przypomina ponadto, że z Funduszu Pracy nadal będą finansowane zadania dotyczące instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, co w naszej ocenie jest sprzeczne z jego celami. Utworzenie kosztem tego odpisu nowych podatków (Fundusz Solidarnościowy i wsparcia osób niepełnosprawnych) jest przerzucaniem obowiązków państwa na pracowników.

W zakresie waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych

Od 1 marca 2022 r. OPZZ podtrzymuje stanowisko, że powinna ona zostać przeprowadzona z uwzględnieniem co najmniej 50 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia za pracę w 2021 r.

-Czy już wiemy, jaka jest ostateczna decyzja rządu w tej sprawie? – pytał retorycznie wiceprzewodniczący Koćwin.

Dla OPZZ nie do przyjęcia są niejasne plany rządu dotyczące Otwartych Funduszy Emerytalnych. OPZZ domaga się jednoznacznej decyzji rządu w sprawie przyszłości OFE oraz skutków finansowych tej decyzji.

Obronność

OPZZ zauważa duże środki finansowe przeznaczane na obronność.

- Akceptujemy to, ale te środki powinny być również wykorzystane na tworzenie miejsc pracy w Polsce. Mamy przecież fabryki produkujące czołgi i helikoptery, ale polski rząd ich nie kupuje – zauważył przewodniczący Radzikowski.

Uwzględniając powyższe uwagi i zastrzeżenia OPZZ negatywnie zaopiniował projekt budżetu państwa na rok 2022.