Wpływ wynagrodzenia minimalnego na wysokość świadczeń pracowniczych w 2012 r.

4 stycznia 2012 wróć do listy aktualności »

Od 1 stycznia 2012 r. wysokość wynagrodzenia minimalnego wyniesie 1.500 zł (Dz. U. nr 192, poz. 1141). 

Stawka ta będzie obowiązywała pracowników zatrudnionych w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy (art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę - Dz. U. nr 200, poz. 1679 ze zm.). 

Jedynie pracownicy zatrudnieni w okresie pierwszego roku pracy mogą otrzymywać niższe wynagrodzenie, jednak nie mniej niż 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli od 1 stycznia 2012 r. co najmniej 1.200 zł (1.500 zł x 80%).

Przy obliczaniu wysokości minimalnego wynagrodzenia przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych (art. 6 ust. 4 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę). Szczegółowe informacje, jakie składniki wynagrodzenia należy zaliczyć do wynagrodzeń osobowych, zawierają objaśnienia do formularza Z-06 i Z-03, które są dostępne na stronie internetowej GUS (www.stat.gov.pl, zakładka "Formularze").

Jednakże kilka rodzajów składników zostało przez ustawodawcę wyłączonych przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia minimalnego. Takiemu wyłączeniu podlegają:

- nagrody jubileuszowe,

- odprawy pieniężne przysługujące pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,

- wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

Wzrost wynagrodzenia minimalnego wpływa na podniesienie świadczeń związanych z pracą, które ustalane są na podstawie minimalnego wynagrodzenia. Zalicza się do nich m.in. dodatek za pracę w nocy. Dodatek ten przysługuje pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej, za każdą godzinę tej pracy, w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 1518 § 1 Kodeksu pracy, dalej K.p.).

Zasady obliczania dodatku za pracę w porze nocnej wynikają z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie nie wykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. nr 62, poz. 289 ze zm.). 

W myśl § 4b tego rozporządzenia, w celu obliczenia dodatkowego wynagrodzenia za godzinę pracy w porze nocnej, minimalne wynagrodzenie należy podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu.

Przy czym ustalona przepisami Kodeksu pracy stawka dodatku za pracę w porze nocnej jest stawką minimalną. Zatem pracodawca w przepisach płacowych obowiązujących w zakładzie może określić wyższą kwotę tego dodatku.

Ponadto pracownikom zwalnianym w ramach zwolnień grupowych przysługuje odprawa pieniężna. Z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. nr 90, poz. 844 ze zm.), dalej ustawy o zwolnieniach grupowych, wynika, że jej wysokość zależy od stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi:

-jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,

-dwumiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,

-trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Wysokość odprawy nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.

WAŻNE: Kwota odprawy pieniężnej od 1 stycznia 2012 r. nie będzie mogła przekroczyć 22.500 zł.

Odprawę ze zwolnień grupowych ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy (art. 8 ust. 3 ustawy o zwolnieniach grupowych). Ekwiwalent ten ustala się natomiast, stosując reguły obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego, z pewnymi zmianami. Zostały one określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. nr 2, poz. 14 ze zm.).

Wzrost płacy minimalnej powoduje też wzrost wynagrodzenia przestojowego. Pracownikowi za czas nie wykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od 1 stycznia 2012 r. wynagrodzenie przestojowe nie może w związku z tym być niższe niż 1.500 zł i przysługuje pracownikowi, gdy przestój nie był przez niego zawiniony.

Podobnie wzrośnie także odszkodowanie za mobbing. Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Od 1 stycznia 2012 r. wysokość ta nie może być więc niższa niż 1.500 zł. Odszkodowania w takiej samej wysokości może także dochodzić osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu.

Podniesienie wysokości wynagrodzenia minimalnego powoduje również wzrost kwot wolnych od potrąceń. Pracodawca jest obowiązany do ich stosowania przy dokonywaniu potrąceń z wynagrodzenia pracownika na podstawie przepisów Kodeksu pracy. 

WAŻNE: Wobec pracowników niepełnoetatowych kwoty wolne od potrąceń ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru ich czasu pracy.

W 2012 roku zwiększa się również najniższa podstawa wymiaru świadczeń chorobowych

Podstawa wymiaru zasiłków oraz wynagrodzenia chorobowego przysługujących pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia. Tak stanowi art. 45 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.). Zatem od 1 stycznia 2011 r. najniższa podstawa wymiaru świadczeń chorobowych dla pracownika pełnoetatowego wyniesie:

- 1.035,48 zł - w pierwszym roku pracy (1.200 zł pomniejszone o 13,71%),

- 1.294,35 zł - w kolejnych latach pracy (1.500 zł pomniejszone o 13,71%).

Dla pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy najniższa podstawa wymiaru ulega zmniejszeniu proporcjonalnemu do wymiaru czasu pracy.

źródło: Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 36

aktualizacja (RP) 04.01.2012